Áo dài nam ngày nay có tiền thân từ áo ngũ thân tay chẽn được định hình từ thời Chúa Nguyễn Phúc Khoát (1739-1765). Chúa Nguyễn Phúc Khoát là người có công khai sáng và hoàn thiện chiếc áo dài Việt Nam ở xứ Đàng Trong (để phân biệt với trang phục của những khách trú người Trung Hoa). Kể từ năm 1802 thời vua Gia Long trở đi, nhà Nguyễn đã hoàn thiện tà áo dài ngũ thân hoàn chỉnh.

Áo dài ngũ thân truyền thống được ghép bởi 5 vạt áo gồm 2 thân trước, 2 thân sau đối nhau ở trước ngực và sau lưng, thân thứ 5 ở trước nằm bên phải, trong thân thứ nhất.

Áo có 5 cúc: 1 cúc ở cổ, 1 cúc ở dưới vai, 1 cúc ở nách và 2 cúc dưới eo. Hàng cúc chạy theo vạt bên trái, phía trước rồi xuống eo (hình chữ quảng). Năm nút áo tượng trưng cho ngũ thường của Nho giáo là nhân - lễ - nghĩa - trí - tín. Cổ áo cao 4 cm, vuông, tạo hình đứng, khép kín. Tay áo từ nách thu dần đến cổ, ống tay vừa để bàn tay lọt qua.

Áo thường được may bằng các loại vải gấm (dành cho giới thượng lưu), còn giới trung lưu thường may bằng chất liệu sa, the mỏng… Quần thường may vải màu trắng, ống rộng có thể lên tới 36 cm.